Słownik polskiej gwary łowieckiej

– A –
ambona – stanowisko strzeleckie nad ziemią, zbudowane na słupach, czasem na drzewie
anons – oszczek – głos psa oznajmiający znalezienie zwierzyny
antabka – bączek – uchwyt na pasek do broni
awantaż – kątowe odchylenie kolby względem poziomej osi lufy

– B –
babrzysko – miejsce kąpieli dzików i jeleni
badylarz – samiec łosia, o porożu w formie odnóg a nie łopat (zobacz: łopatacz)
badyle – kończyny jelenia, łosia
bałuchy – oczy zająca (trzeszcze)
barłóg – legowisko dzików, niedźwiedzi
basior – dorosły samiec wilka
basista – jeleń byk wyróżniający się grubym głosem na rykowisku
biegi – nogi dzika
bekowisko – okres, miejsce godów u danieli
biała stopa – teren polowania całkowicie pokryty śniegiem
bielenie – zdejmowanie skóry z upolowanego zwierzęcia
blaski – oczy zająca (trzeszcze)
bobki – odchody zająca
bokobrody – kępki dłuższych włosów czuciowych, wyrastające na policzkach rysia, żbika
breneka – potocznie o naboju i pocisku kulowym do broni śrutowej
brok – nazwa określająca drobny śrut
bródka – krótkie piórka u nasady ogona słonki, element ozdobny kapelusza myśliwskiego
bukowisko – okres godowy u łosi
bulgot – głos wydawany przez koguta cietrzewia podczas toków
burknięcie – odgłos podrywającego się z ziemi do lotu jarząbka
byk – nazwa samca jelenia, daniela, łosia lub żubra

– C –
cewki – kończyny sarny
chłyst – młody samiec jelenia, odganiany przez byka do chmary łań
chmara – stado jeleni, danieli, łosi i żubrów
chyb – długa i gęsta szczecina na karku u dzika
chwost – ogon muflona lub pęk długich włosów na końcu ogona dzika
comber – część tuszy zająca i niektórych innych zwierząt łownych
czarna stopa – teren bez pokrywy śniegu
cieki – nogi kuraków, np. u kuropatwy
chwal ćwik – pozdrowienie sokolnicze

– Ć –
ćwik – dobrze ułożony ptak łowczy

– D –
darniak – rogacz o wybitnie słabych parostkach i małej tuszy
darz bór – pozdrowienie łowieckie, życzenie powodzenia na polowaniu
dodniówka – poranne polowanie
drgubica – sieć trójwarstwowa, posiadająca większe oka w częściach bocznych, używana dawniej do łowienia ryb, czasem ptactwa wodnego
dryling – trójlufowa broń myśliwska o różnym układzie luf
dwudziestka – myśliwska broń śrutowa kaliber 20
dwunastka – myśliwska broń śrutowa kaliber 12
dwururka – śrutowa broń myśliwska o dwóch lufach ułożonych poziomo obok siebie; inaczej dubeltówka
dzikarz – pies używany do polowań na dziki
dziwok – ptak łowczy na swobodzie

– E –
ekspres – łamana, kulowa, dwulufowa broń myśliwska

– F –
farba – krew zwierzyny
fajki – kły wyrastające ze szczęki dzika
fladry – sznury z zamocowanymi kawałkami czerwonego płótna używane do polowań na wilki
fartuszek – owłosienie wokół narządów płciowych kozy (samicy sarny)

– G –
gach – dorosły samiec zająca
gamrat – odyniec w okresie huczki
gawra – zimowe legowisko niedźwiedzia
ględzenie – głos wydawany przez łanię
grandle – szczątkowe kły w szczęce u jeleniowatych
grzęzy – wymiona samic łosia i jelenia
grzybek – kula z broni gwintowanej po rozgrzybkowaniu
guzik – zwykle pierwsze poroże kozła
guzikarz – młody kozioł o porożu w kształcie niskich stożków, guzików
gomółka – samiec okresowo nie posiadający poroża
gwizd – ryj dzika

– H –
haki – poroże kozicy
huczka – okres godowy u dzików

– J –
jasła – drabina na którą kładzie się karmę dla zwierzyny płowej
jazgot – ujadanie wilków lub psów
jaźwiec – borsuk
jednorurka – śrutowa broń myśliwska o jednej lufie
jucha – krew niedźwiedzia

– K –
kaban – duży dzik
kabanki – dziki
kantak – pazur na tylnym palcu ptaka drapieżnego
karmisko – miejsce stałego dokarmiania zwierzyny
kęsy – zęby u drapieżników
kicaj – zając, czasami królik
kiść – zakończenie ogona żubra
kita – ogon lisa
klapak – nielotna młoda lub nielotna dojrzała kaczka w okresie zmiany upierzenia
klapanie – pierwsza z czterech części pieśni tokowej głuszca
klępa – samica łosia, łosza
kniazienie – odgłos wydawany przez przerażonego zająca
kniejówka – broń myśliwska o dwóch lufach – kulowej i śrutowej
kobylarz – bardzo duży wilk
kocica – samica zająca
kocięta – młode zająca
komora – klatka piersiowa u zwierzyny
kopno – legowisko zająca w śniegu
kopyra – zając
korkowanie – trzecia z czterech części pieśni tokowej głuszca
korona – zwieńczenie poroża jelenia w formie minimum trzech odnóg
kot – samiec zająca
kotlina – zagłębienie wygrzebane w ziemi, legowisko zająca
koza – samica sarny
kozioł – samiec sarny
kraczajka – przenośna podpórka do broni (inna nazwa: pastorał)
krykucha – dzika kaczka wyhodowana w niewoli, wykorzystywana do wabienia kaczorów na wiosennych polowaniach w okresie godów
kucharka – pierwsza kaczka przybywająca na zloty
kulka – haczyk służący do patroszenia ptactwa
kulkowanie – patroszenie tuszki ptaka za pomocą kulki
kwadruplet – oddane cztery celne następujące po sobie strzały
kwiat – ogon zwierzyny płowej i borsuka
kwiatek – biała sierść na końcu ogona lisa

– L –
lampy – oczy wilka
latarnia – głowa wilka
legawiec – wyżeł
licówka – łania przewodniczka
linia – szereg myśliwych na polowaniu zbiorowym
linijka – pojazd konny, służący do podwożenia myśliwych w trakcie polowania
lira – ogon cietrzewia
liszka – samica lisa
liściarka – zebrane i zasuszone pędy drzew i krzewów, wykładane w zimie jako karma
lizawka – urządzenie łowieckie instalowane w terenie, służące do wykładania soli dla zwierzyny
locha – samica dzika
loftki – gruby śrut o średnicy powyżej 4,5 mm używany do polowania na wilki
loty – skrzydła ptaków
lustro, lusterko – jasna sierść na pośladkach u zwierzyny płowej, u nasady ogona, talerz

– Ł –
łałok – luźna, obwisła skóra podgardla żubra.
łania – samica jelenia i daniela
łańka – młoda łania, nie prowadząca cielaka
łopaty – forma poroża łosia i daniela w postaci szerokich, spłaszczonych powierzchni zwieńczonych licznymi sękami
łopatacz – samiec łosia, o porożu w formie łopat (zobacz: badylarz)
łosza – samica łosia, klępa
łoszak – młody łoś
łowiec – stara nazwa myśliwego
łyżka – ucho zwierzyny płowej

– M –
maiż – młody orzeł, jastrząb lub sokół którego zaczęto wprawiać do polowania
marczak – młody zając urodzony w marcu
medalion – trofeum w formie spreparowanej głowy z szyją zwierzęcia
michałek – młody zając urodzony jesienią (nazimek)
mięsiarz – nieetyczny myśliwy, kierujący się głównie chęcią pozyskania tuszy
mikot – wabik używany do wabienia kozłów
miot – kolejne z pędzeń na polowaniu zbiorowym
mykita – lis
myłkus – samiec zwierzyny płowej o zniekształconym, zdeformowanym porożu
mnich – samiec nie posiadający poroża

– N –
nadoczniak – druga od czaszki odnoga w porożu jelenia
naganka – naganiacze uczestniczący w polowaniu, płoszący zwierzynę w kierunku myśliwych
narogi – jadalne narządy wewnętrzne u zwierzyny grubej
na kulawy sztych – na ukos z przodu
na sztych – na wprost z przodu, przodem
nazimek – młody zając urodzony jesienią (michałek)
nęcisko – miejsce wyłożenia przynęty dla zwierzyny łownej
niedolisek – młody lis
norowiec – pies do polowania w norach lisich lub borsuczych

– O –
oczniak – pierwsza od czaszki odnoga w porożu jelenia, daniela
odyniec – samiec dzika
omyk – ogon zająca
opierak – trzecia od czaszki odnoga w porożu jelenia
organista – młody byk, pierwszy rozpoczynający rykowisko
ostatni kęs – zielona część rośliny, którą wkłada się upolowanej zwierzynie roślinożernej do pyska

– Ó –
ósmak – samiec z rodziny jeleniowatych o porożu z czterema odnogami na jednej z tyk.

– P –
paśnik – drewniana konstrukcja służąca do dokarmiania zwierzyny grubej, szczególnie w okresie zimowym.
parkoty – okres godowy u zajęcy
parostki – poroże rogacza
patry – oczy zająca
perły – charakterystyczne wyrostki kostne na porożu u jeleniowatych
perukarz – kozioł o zdeformowanym porożu w formie narośli pokrytej scypułem
pędzel – kiść dłuższych włosów u nasady penisa jelenia, muflona, dzika
piastun – młody niedźwiedź, pozostający z matką do następnego roku
pielesz – gniazdo ptaka drapieżnego
pies – samiec lisa, borsuka, jenota
płowa zwierzyna – sarny, daniele, jelenie i łosie
podryw – sposób polowania, polegający na strzelaniu do ptactwa wypłaszanego przez samego strzelca
pokot – ogół upolowanej zwierzyny, ułożony na zakończenie polowania z zachowaniem myśliwskiej hierarchii gatunków
polano – ogon wilka
pole – określenie wieku psa myśliwskiego – rok pracy psa
ponowa – świeży śnieg
posoka – farba, krew zwierzyny grubej
posyp – paśnik dla kuropatw i bażantów formie daszku
przelatek – dzik w drugim roku życia
pudlarz – myśliwy, który podczas polowania grupowego oddał najwięcej chybionych strzałów

– R –
rabiec – młody ptak łowczy, jeszcze pstrokaty; lub (z ros.), młody sokół lub jastrząb, nazwa od rabego koloru upierzenia
rapcie – racice dzika
rogacz – samiec sarny
rosochy – poroże łosia w formie łopat
rozłoga – rozstaw poroża zwierzyny płowej
róże – pierścienie kostne u nasady poroża zwierzyny płowej
rudel – stadko, stado saren
rykowisko – okres, miejsce godów jeleni

– S –
sadyba – koliba, kwatera myśliwska
samura – stara samica dzika żyjąca samotnie
scypuł – owłosiony, ukrwiony naskórek pokrywający formujące się poroże
selekt – zwierzę kwalifikujące do odstrzału selekcyjnego, np. z powodu słabych cech dziedzicznych
sęki – rogowe palczaste odrosty na łopatach daniela
siadło – drzewo, na którym zasiadł na noc głuszec
siuta – samica sarny
skoki – nogi zająca
słuchy – uszy zająca
snopówka – karma dla zwierzyny w postaci niemłóconych snopków owsa lub zboża
stawka – noga lisa i borsuka
strugi – zęby zająca
strzelba – śrutowa broń myśliwska
strzyże – włosy u nasady nosa zająca
suknia – sierść zwierzyny płowej i dzika
szable – kły dzika wyrastające z żuchwy
szarak – zając
szczwacz – osoba układająca charty i ogary
szczwać – polować z chartami
szesnastka – myśliwska broń śrutowa kaliber 16
szlifowanie – czwarta ostatnia część pieśni godowej głuszca
szóstak – samiec z rodziny jeleniowatych o porożu z trzema odnogami na co najmniej jednej z tyk
szpicak – samiec z rodziny jeleniowatych w pierwszym porożu bez odnóg
szydlarz – samiec z rodziny jeleniowatych w drugim porożu bez odnóg
sztucer – myśliwska broń kulowa z gwintowaną lufą

– Ś –
ścinka – fragmenty sierści, odcięte od tuszy przez pocisk.
ślepia – oczy drapieżników
ślimy – rogi muflona
świece – oczy żubra, zwierzyny płowej, kozicy, muflona i dzika

– T –
tabakiera – zakończenie gwizdu, nos u dzika
troki – rodzaj wielorzemykowych pęt, zazwyczaj skórzanych lub sznurkowych, służących do noszenia upolowanego ptactwa.
trzeszcze – oczy zająca
turzyca – sierść zająca i królika
tusza – ciało upolowanej zwierzyny grubej
tuszka – ciało upolowanej zwierzyny drobnej
tyka lub tyczka – jedna z dwóch głównych część poroża (wieńca) jelenia, z której wyrastają odnogi

– U –
ubić – trafić, upolować
unosić – przyzwyczaić ptaka łowczego do przebywania na ręce sokolnika

– V –
varmint – rodzaj sztucera z nieco cięższą, masywniejszą lufą, bez muszki i szczerbinki.

– W –
wachlarz – ogon koguta głuszca
wadera – samica wilka
wiatr – węch u psa myśliwskiego
dolny wiatr – charakterystyczny sposób pracy psa myśliwskiego, z głową przy ziemi
górny wiatr – sposób pracy psa myśliwskiego, z głową uniesioną
warchlak – młody dziczek w pierwszym roku życia
wataha – stado dzików lub wilków
wieniec – poroże jelenia
wietrznik – nos psa i zwierząt drapieżnych
widłak – samiec z rodziny jeleniowatych o porożu z dwiema odnogami na jednej lub obu tykach
wnyk – pętla do łapania zwierzyny, zastawiana przez kłusownika
wycinek – dzik samiec w trzecim – czwartym roku życia
wykot – narodziny młodych u królika, zająca, sarny, kozicy i muflona
wyprzedzenie – zakład jaki daje się celując i strzelając do poruszającego się zwierzęcia

– Z –
zabawca – pies gończy, który nie mogąc odnaleźć tropu, głosi w jednym miejscu
zbuchtowana ziemia – kawałek ziemi, z którego została zdarta darń przez dziki
zestrzał – miejsce, w którym stało zwierzę w chwili przyjęcia kuli.
zierniki – oczy ptaków
złom – gałązka z drzewa iglastego wsadzana do pyska zwierząt ułożonych w pokocie

– Ż –
żmurek – lis o kasztanowym kolorze futra